Kültür Gezisi
AFYON MÜZELERİ
Afyon Arkeoloji Müzesi
Cumhuriyet’in ilk yıllarında Afyon’da kurulan Âsar-ı Atika Muhipleri Cemiyeti’nin çabalarıyla Taş Medrese’de eski eserler toplanmaya başlanmış, 1931 yılında resmi “Müze Deposu”, 1933 yılında ise Müze Müdürlüğü haline getirilmiştir. 1933 yılından 1970 yılına kadar Taş Medrese’de karma müze (Arkeoloji ve Etnoğrafya) olarak hizmet veren kurum, 1971 yılında Konya yolu kavşağında, Arkeoloji Müzesi binasının yapılması ile yeni binaya taşınarak hizmet vermeye başlamıştır. Bölgedeki 40 kadar höyük, 20 kadar antik şehirden derlenen eserler ve Kalkolitik, Eski Tunç, Hitit, Frig, Hellenistik, Roma ve Bizans devirlerine ait kazı çalışmaları sonucu bulunan eserler ile birlikte yaklaşık 44.383 eser kronolojik bir sıra esas alınarak sergilenmektedir. 1933 yılında açılan müze, 1971 yılında şimdiki modern binasına taşınmıştır. Roma ve Bizans İmparatorluğu, Hitit, Frigya ve Hellenistik devirlerine ait eserler yanında, paleolitik devre kadar uzanan eserlerde mevcuttur. Müzenin bahçesinde de zengin bir heykel ve mimari eser envanteri bulunmaktadır. Şehir merkezinde, Konya yolunda Kurtuluş Caddesi üzerinde bulunur. Afyon Arkeoloji Müzesi Pazartesi hariç haftanın altı günü saat 8.30-12.00 13.00-17.30 arası ziyarete açıktır. Müzenin içerisinde fotoğraf çekimi yasak olmakla beraber bahçesinde serbesttir.
Zafer Müzesi (Başkomutan Tarihi Milli Park Müdürlüğü)
Zafer Müzesi, Afyon’ın şehir merkezinde, Zafer Anıtı ile Afyon Kalesi’nin karşısında özenle seçilmiş bir mevkide yer alır. 1915-1920 yılları arasında Saitoğlu Mehmet Sait Efendi tarafından yaptırılmış olup iki katlıdır. Tipik Anadolu evleri tarzında bir plana sahiptir. Zemin katında 10 oda, 1 toplantı salonu ve sahnesi; üst katında ise 9 oda ve sergi salonu bulunmaktadır. Bina, 1930’lu yıllara kadar Afyon Belediye Binası olarak kullanılmış, yeni belediye binasının tamamlanması üzerine Emniyet Müdürlüğü’ne tahsis edilmiştir. 1985 yılında Milli Emlak Müdürlüğü’nce “Zafer Müzesi” olmak üzere, Başkomutan Tarihi Milli Park Müdürlüğü’ne tahsis edilmiş, müdürlük ise binayı 11.09.1986 tarihinde teslim alarak 1992 yılında bu binaya taşınmıştır. Müzede, Başkomutanlık Meydan Muharebesi ile ilgili bilgiler verilmekte, ayrıca Başkomutan Mustafa Kemal Paşa, Batı Cephesi Komutanı İsmet İnönü, Genelkurmay Başkanı Fevzi Çakmak ve Batı Cephesi Harekât Şube Müdürü Tevfik Bıyıkoğlu anısına düzenlenen odalar sergilenmektedir. Bu tarihi binanın önemi, Kurtuluş Savaşı’nın meydana geldiği döneme ait olması ve 27 Ağustos 1922’de Afyon’ın düşman işgalinden kurtuluşuna müteakip, Başkomutan Mustafa Kemal Paşa, Garp Cephesi Komutanı İsmet İnönü, Genel Kurmay Başkanı Fevzi Çakmak ve Garp Cephesi Hareket Şube Müdürü Tevfik Bıyıklıoğlu’nun bu tarihi binada kalmalarından ve burayı karargâh olarak kullanmalarından ileri gelmektedir. Zafer Müzesi Hafta içi mesai saatleri içerisinde gezilebilir.
AFYON GAZLIGÖL GEZİLECEK YERLER
EMRE GÖLÜ
Emre Gölü, Afyonkarahisar il sınırları içerisindeki doğal yolla oluşmuş alanı en küçük olan göldür. Yaklaşık yüzölçümü 5 km²’dir. İhsaniye ilçesi, Döğer kasabası, Bayramaliler köyü arasında olan göl aynı zamanda Frig Vadisi içerisinde bulunmaktadır. Yağış dönemlerine bağlı olarak alanı daralır ve genişler. Derinliği bazı yerlerde 3 m’nin üzerine çıkar. Suları tatlıdır. Eskişehir’den çıkıp, Yazılıkaya, Han Şehri, Frig Vadilerini dolaştıktan sonra Döğer kasabasında bulunan Kervansaray’a uğramadan önce Afyon ili sınırları içerisinde kalan Emre Gölü’nü de görmek istedik. Frig Vadisi’nde görülmesi gereken yerlerden bir tanesi olan Emre gölü, tatlı su balık avcılarının uğrak yeridir aynı zamanda. Gölün çoğu bölgesinin tabanının otluk olması balık için uygun yaşama koşulları oluşturduğundan, balığın rahatça barınıp beslenebilmesini sağlamıştır. Bu durum amatör avcılar için Emre Gölü’nün uygun bir avlak haline gelmesine sebep olmuştur. Emre Gölü Mevkiinde bulunan Yunus Emre Tekkesi (Emre Sultan Tekkesi), Konya Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Bölge Kurulunun aldığı karar ile korunması gerekli kültür varlığı (dinsel anıt) olarak tescil edilmiştir. Bu alanda zaviye ve türbe bulunmaktadır. Yunus Emre Tekkesi, Frig Kaya Anıtlarının yakınında bulunmaktadır. Ancak her ne kadar korunma altına alınsa da gölün ve kalıntıların çevresinde bulunan derme-çatma inşaat hangi izinle yapılmıştır. O da şüpheli bir soru işaretidir. Gerçi Yazılıkaya’nın hemen alt tarafında bulunan ve köylüler tarafından ağıl olarak kullanılan kısmı görünce Emre Gölü’ndeki bu yapılaşmayı o kadar da yadırgamamak gerekir.
FRİG VADİSİ
Tesisimiz tarihi mekanların çok yakınındadır. Çevremizde bulunan Frig Vadisi, Emre Gölü, İmaret Cami, Karahisar kalesi gibi yerleri gezebilirsiniz. Frig Vadisi tarihi, doğal ve kültürel dokusu ile Hellenistik, Roma, Bizans dönemlerinden kalan kiliseleri, kaya oyma mezarları lahitleri, peri bacaları, kaya oyma evleri ile keyifli gezilerimiz için sizleri bekliyor. Bölgedeki en son gelişme; Frig Vadisi'nde balon turları başlamıştır.
YILANTAŞ
Afyon İhsaniye İlçesi Kayıhan Beldesi Göynüş Vadisi’nde bulunan ve yine Aslantaş anıtının batısında yer alan kayalıkların bulunduğu yerdedir. Anıtın ön yüzünde bulunan, kapıda birbirine sarılmış iki yılan kabartması ve kapının iki yanında da mızraklarıyla yılana sarılan iki savaşçı olması nedeniyle Yılantaş olarak anılır ancak geçmiş dönemlerde oluşan sarsıntılar nedeniyle parçalanan Yılanlıtaş Anıtı’nın bu kısmı ters dönen kaya altında olduğu için görülmemektedir. Dış tarafında ise bir arslan kabartmasının baş kısmı ve bir ayak kabartması görülür. Anıtın M.Ö. 700 yıllarında yapıldığı sanılmakta.
MALTAŞ
Afyon İhsaniye İlçesi Kayıhan Beldesi’nde Aslantaş ve Yılantaş anıtlarına yaklaşık 500 metre uzaklıkta bulunmaktadır. Toprağa gömülmüş olarak bulunan Matlaş Anıtı MÖ.VIII.yüzyıldan kalma bir Frig anıtıdır. Kayanın doğu yüzüne geniş bir kapı boşluğu açılmış ve üzerinde üçgen çatı ile ahşap bir eve benzetilmiştir. M.Ö. 7. Yüzyılda yapıldığı sanılmaktadır. İstanbul Fransız Arkeoloji Enstitüsü’nün 1938 yılında burada yapmış olduğu kazılarda anıtın planları çıkarılmıştır. Anıtın arkasında kuyu ve kapakları, bir de sunak bulunmaktadır. Bu kuyuda tanrıça Kybele’ye sunulan hediyelerin saklandığı sanılmaktadır.
KAPIKAYA II
Afyon İhsaniye İlçesi Döğer Kasabası bölgesindeki Emre Gölü kıyısından Üçlerkayası Köyü’ne doğru uzanan kayaların bulunduğu bölgede yer alır. İkinci Kapıkaya Anıtı üst tarafı erimiş bir kaya parçasının batı yüzü kesilerek yapılmış ahşap bir tapınak benzetmesidir. Kayanın yapısı gevşek olduğu için üstteki üçgen çatı bölümü erimiş ve ön yüzde açılan bir niş içerisine tanrıça Kübele’nin ayakta duran kabartması yapılmıştır. M.Ö. 7.yüzyılda yapıldığı sanılan bu anıtın önünde, Frig döneminde tanrıça Kübele için düzenlendiği sanılan törenler için yapılmış bir sahanlık bulunur.
KAPIKAYA
Afyon İhsaniye İlçesi’ne bağlı Döğer Kasabası’ndan Leğen Köy’üne giden yol üzerinde bulunur. Tek parça bir kayanın doğu yüzü ve yanları kesilerek sade ve üçgen çatılı bir tapınak cephesi yapılmıştır. Cephenin alt ortasındaki niş içinde, ayakta duran bir tanrıça kabartması bulunur. Kabartmanın altında dört basamaklı bir merdiven bulunuyor. Anıtın M.Ö. 7. Yüzyılda yapıldığı sanılmakta.
FRİG VADİSİ
Küçük Frigya ve Frigya Krallığı’nın genişleme sınırları, günümüzde Afyon, Eskişehir ve Kütahya il sınırları içerisinde kalan bölgeye yayılmış olan ve Frigya Medeniyeti’nden izler taşıyan tarihi kalıntıları ve antik eserleri bünyesinde barındıran bölgeye Frig Vadileri denir. İl sınırları içerisinde, merkeze uzaklıktaki Yeni Bosna köyünden başlayıp, Kütahya’ ya uzaklıktaki Ovacık köyüne kadar, ilin doğusu boyunca uzanan alan; Sabuncupınar, Söğüt, İnli, Sökmen, Fındık ve İncik mağaralarının bulunduğu kuzey bölüm ile daha güneydeki Ovacık köyü, İnlice Mahallesi ve çevresini kapsar. Afyon İscehisar’dan başlayıp Eskişehir sınırlarını geçerek Ankara’ya kadar uzanır. Kütahya’ nın doğusunda eski bir yanardağ olan Türkmen dağının tüfleriyle örtülü olan Frig yaylaları; M.Ö. 900-600 yılları arasında Frigler tarafından iskan edilmiştir. Volkan tüfünün kolay işlenebilir bir kayaç olması Figlerin bunları oyma ve yontma yoluyla çeşitli amaçlarla kullanmalarını sağlamıştır. O dönemden ana tanrıça Kybele’ ye adanmış açık hava tapınakları, sunaklar ve kaya mezarları ile savunma ve barınma amaçlı pek çok yapı günümüze ulaşmıştır. Daha sonra Roma ve Bizanslıların da yerleştiği bölgedeki kilise ve şapellerde, kök boyalı haçlar, meander motifleri, yazı ve fresk izleri hala seçilebilmektedir. Frigler ve Bizanslar tarafından kayalar oyularak yapılan, ‘‘Deliktaş Kalesi’’ ve ‘‘Penteser Kalesi’’ denilen doğal kaleler yer almaktadır. Bu büyük vadide aynı zamanda Kapadokya Peri Bacaları’nın oluşumunun aynısı Frig Vadisi’nde de görülmektedir. Burada binlece yıl önceki yaşanmışlıklara tanık olacak, tabiat güzellikleri ve kaya oluşumlarına hayran kalacaksınız.
AYAZİNİ KİLİSESİ
Afyon-Eskişehir karayolunun 27.km’den sağa doğru 4,7 km daha gidilerek ulaşılan Ayazini kasabasının Frigler döneminden beri yerleşim yeri olarak kullanıldığı bilinmektedir. Roma ve Bizans dönemlerine ait aile ve tek kişilik kaya mezar odaları, Bizans dönemine ait kiliseler ve kaya yerleşimleri arazinin bu tür bir yerleşime elverişli olması nedeniyle oyularak yapılmış eserleridir. Aslanlı mezar odaları, sütunlu mezar odaları ile kayaya dış ve iç mimari olarak oyulmuş kiliseler gibi eserler bulunmaktadır. Bu kiliselerden biri de Ayazini Kilisesidir. Ayazini Kasabası girişinde bulunan ulaşımı kolay ve tarihiyle göz dolduran Ayazini Kilisesi, sarp kayalıklar içinde kayaya oyulmuş önemli bir tarihi ibadet mekanıdır. Hangi tarihte ve kim tarafından yapıldığı bilinmeyen Ayazini Kilisesi, kaya üzerine oyulmuş kubbeli ve apsisli olması nedeniyle önemli bir özelliğe sahip ve mimari açıdan 1000’li yıllarda yapılmış manastırlala benzerlik göstermektedir.
AVDALAS KALESİ
Afyon İhsaniye ilçesi Ayazini Kasabası’nda bulunan Avdalas Kalesi, Gazlıgöl Kaplıcası’na 10 kilometre uzaklıkta, ulaşımı oldukça kolay, görülmeye değer tarihi bir kalıntıdır.Tarihe ışık tutan Avdalas Kalesi, tüf kayaya oyulmuş çok katlı ve çok odalı bir kaya kütlesi olup Bizans Dönemi’nde yerleşim yeri olarak kullanılmıştır.
ASLANKAYA
Afyon İhsaniye İlçesi Döğer Kasabası’na 3-4 kilometre mesafede, Emre Gölü kıyısında bulunan görülmeye değer bir anıttır. Yaklaşık 1 km uzunlukta olan bu kayalık jeolojik yapılı bir tüftür. Orta tabakanın çok aşınmış olması nedeni ile büyük parçalar kopmakta ve bazı bölümlerinde tabakalaşma belirgin olarak görülmektedir. Bu doğal kayalığın göle yakın ucunda büyük blok üzerinde doğuya bakan bir anıt vardır. Açık Hava Tapınağı olarak ta bilinen bu anıt, yan yüzeyine yapılmış dev bir aslan kabartmasından dolayı Aslankaya olarak bilinir.
Kayanın güney cephesi, dikey kesilmiş üçgen çatılı bir tapınak görünümünde ve üçgen çatının kiriş boşluklarında karşılıklı iki sfenks (insan başlı kanatlı aslan) bulunmakta. Ana cephede ise niş içinde iki arasında Kübele bulunan geometrik desenli kabartmalarla süslü. Aslankaya Anıtı Frigler’e ait anıtlar içerisinde en çok bilinenlerdendir. Bu nedenle yerli ve yabancı turistlerin en çok ilgisini çeken bir anıttır. Anıtın M.Ö. 7. Yüzyılda yapıldığı sanılmakta.
ASLANLITAŞ
Afyon İhsaniye İlçesi Kayıhan Beldesi Göynüş Vadisi’nde bulunan bu görkemli bir anıttır. M.Ö. 7. yüzyılın sonuna tarihlenen anıt, Frigler tarafından yapılmıştır. Küp şeklinde ve kuzeye bakan giriş kapısının sağında ve solunda şaha kalkmış iki aslan kabartması bulunmakta ve bu iki aslan kabartmasının ayakları altında da iki aslan yavrusu daha mevcut. Bu nedenle anıt, Aslanlıtaş olarak bilinmekte. Mezar odası üçgen tavanlı olup, odanın sol tarafına ölünün yatırıldığı kline (sedir) mevcuttur. Hitit özelliklerini taşıyan mezar odası, muhtemelen soylu bir kişiye aittir. Bu anıt mezara ön yüzündeki yüksekte bulunan bir kapı boşluğundan girilmektedir.
